Λιτρέ, Μαξιμιλιέν Πολ Εμίλ

(Maximilien Paul Émile Littré, 1801 – 1881). Γάλλος φιλόσοφος, λεξικογράφος, γιατρός, ακαδημαϊκός και πολιτικός. Σπούδασε αρχικά ιατρική και έπειτα φιλολογία και ιστορία, αλλά ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως δημοσιογράφος. Το 1874 εξελέγη μέλος της εθνοσυνέλευσης. Τον ίδιο χρόνο επίσης έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και το 1875 ισόβιο μέλος της Γερουσίας. Τα έργα του Λ. αναφέρονται σε όλους τους τομείς της δραστηριότητας και της παιδείας του. Σπουδαία ιατρικά έργα του είναι η μετάφραση των συγγραμμάτων του Ιπποκράτη και η διατριβή του Ιατρική και γιατροί (1871). Όταν ο Ογκίστ Κοντ εισηγήθηκε το φιλοσοφικό σύστημα του θετικισμού, ο Λ. προσχώρησε από τους πρώτους στη νέα θεωρία και έγραψε το βιβλίο Ανάλυση ερμηνευτική των μαθηματικών θετικής φιλοσοφίας του Κοντ (1845). Το 1867, ο Λ. ίδρυσε μαζί με τον Βιροουβόφ το περιοδικό Θετική φιλοσοφία, υπέρμαχο των θεωριών του Κοντ. Παράλληλα κυκλοφόρησε και τα φιλοσοφικά έργα Εφαρμογή της θετικής φιλοσοφίας στη διακυβέρνηση κοινωνιών (1849), Συντήρηση, επανάσταση και θετικισμός (1852) και Ο Ογκίστ Κοντ και η θετική φιλοσοφία (1863). Από τα ιστορικά και φιλολογικά του έργα διακρίνονται κυρίως τα σχετικά με τη γαλλική γλώσσα, το σπουδαιότερο από τα οποία είναι το Λεξικό της γαλλικής γλώσσας (4 τόμοι, 1863-72· συμπλήρωμα 1878· β’ έκδοση, 1885-86). Συγγενικά συγγράμματα εξάλλου είναι η Ιστορία της γαλλικής γλώσσας (2 τόμοι, 8η έκδοση, 1882) και τα κείμενά του στους τόμους 21, 22 και 23 της Γραμματολογίας της Γαλλίας καθώς και η διατριβή του Φιλολογία και ιστορία (β’ έκδοση, 1876) κ.ά. Από τα άλλα έργα του πιο αξιόλογα θεωρούνται οι Μελέτες περί των βαρβάρων του Μεσαίωνα (1883) και η μετάφραση της Φυσικής ιστορίας του Πλίνιου (1848-50) και του Βίου του Ιησού του Στράους (1864).